Khởi sắc một vùng biên
Cách trung tâm huyện gần 30 km, xã biên giới đặc biệt khó khăn Tam Hợp, huyện Tương Dương (Nghệ An) vào những ngày cuối tháng 6, không khí trong lành, mát mẻ và yên bình, khác hẳn với cái nóng gay gắt ở thị trấn. Dọc đường từ trung tâm xã đến bản Phá Lỏm, người dân ai nấy cũng phấn khởi bước vào vụ cấy mới, không khí hăng say lao động sản xuất vụ mùa của bà con nơi biên giới Tây Nam này rất nô nức, tấp nập với tiếng nói cười, hy vọng một mùa bội thu.
Dẫn tôi xuống thăm mô hình phát triển kinh tế của các hộ dân bản Phá Lỏm, ông Lô Vi Lay, Chủ tịch Hội CCB xã cho biết, xã có 14,828 km đường biên giới tiếp giáp với huyện Viêng Thoong, tỉnh Bulikhamxay (Lào) và có 5 bản, với 530 hộ dân, 2552 nhân khẩu, có 3 dân tộc cùng sinh sống đó là Thái, Mông và Tày Pọng. Trước đây, đời sống của bà con gặp nhiều khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo cao, kinh tế, thu nhập của nhân dân thấp, cùng đó hệ thống cơ sở hạ tầng đường giao thông, trạm y tế, nhà văn hóa thôn còn rất tạm bợ...
Đứng trước những khó khăn đó, Đảng ủy, chính quyền xã Tam Hợp đã tập trung chỉ đạo ban hành nghị quyết, chương trình hành động phát triển kinh tế, xã hội (KTXH) và giảm nghèo bền vững. Đồng thời, phân công, gắn trách nhiệm của các cán bộ, công chức xã trực tiếp phụ trách các thôn bản để thực hiện các chỉ tiêu kinh tế và tiêu chí giảm nghèo, góp phần xây dựng nông thôn mới.
Ghé thăm các mô hình trồng cây bo bo bà con dân tộc Mông ở bản Huồi Sơn và Phá Lỏm, chúng tôi thấy cây bo bo được trồng thành từng bụi đang sinh trưởng và phát triển tốt. Theo ông Lê Hồng Thái, Huyện ủy viên, Bí thư Đảng ủy cho biết, hiện nay số bo bo mà nhân dân 2 bản Huồi Sơn và Phá Lỏm trồng được trên 18 ha, trong đó đã có 6 ha cho thu hoạch, mỗi năm thu hoạch từ 36 tấn đến 42 tấn hạt, với giá thị trường hiện nay là 35.000 đồng/kg quả tươi thì rõ ràng cây bo bo sẽ là loại cây giảm nghèo bền vững ở Tam Hợp.
Ông Xồng Bá Giày, Bí thư chi bộ bản Phá Lỏm phấn khởi nói, cây bo bo nằm trong chương trình hỗ trợ của xã, đây là loại cây mới bước đầu đem lại thu nhập cho các hộ gia đình. So với trồng lúa, ngô trước đây, loại cây này cho năng suất gấp 2 - 3 lần. Người dân ở đây vừa kết hợp trồng trọt với chăn nuôi trâu, bò, dê theo hướng bán chăn thả, nhiều hộ gia đình cho thu nhập từ 25 - 30 triệu đồng, giúp đời sống các hộ gia đình ngày càng được cải thiện tốt hơn và xây dựng nhà cửa khang trang hơn.
Ông Lê Hồng Thái, Bí thư Đảng ủy kiểm tra mô hình trồng cây bo bo
Còn gia đình anh Xồng Tồng Ca cùng với 4 hộ gia đình nữa ở bản Phá Lỏm, đang trong giai đoạn trồng thí điểm cây Sâm bảy lá. Trong vườn nhà anh Xồng Tồng Ca, chúng tôi đếm được gần 200 gốc. Năm nay là năm đầu cây Sâm bảy lá cho thu hoạch củ nên vợ chồng anh rất vui mừng vì sắp có thêm khoản thu nhập. Anh Xồng Tồng Ca chia sẻ: “Gia đình tôi thuộc diện hộ nghèo từ nhiều năm nay, trước đây gia đình anh chỉ trồng lúa và ngô trên nương, nuôi vài con gà. Thời tiết thay đổi, cây ngô, cây lúa chỉ cho ít hạt, không đủ ăn. Hai năm lại đây, nhờ sự hỗ trợ của cấp ủy, chính quyền xã đã mở ra cho gia đình hướng đi mới, gia đình chuyển một phần đất trồng ngô, lúa sang trồng sắn cao sản, trồng cây bo bo dưới tán rừng, trồng Sâm bảy lá, chăn nuôi thêm trâu, bò và dê. Nhà mình hy vọng 1-2 năm tới sẽ không nghèo nữa”. Nhà anh Xồng Bá Lầu ở bản Phá Lỏm là người đi tiên phong trong việc nuôi dúi ở xã Tam Hợp. " Cuối năm 2020 được bạn bè giới thiệu, tôi xuống Con Cuông mua 4 con dúi giống, 1 đực và 3 cái, sau hơn 1 năm tôi đã có trên 30 con dúi thương phẩm, bán cho bộ đội biên phòng 30 thu về 7,5 triệu đồng". Hiện tại trong chuồng anh còn 32 con, trong đó có hơn 20 con dúi con.
"Hiện toàn bản Phá Lỏm có hơn 13 ha bo bo, gần 12 ha sắn cao sản, 18 ha cỏ chăn nuôi và trên 200 con bò... Nhờ sự nỗ lực của cấp ủy, chính quyền xã trong việc tìm hướng đi mới trong phát triển kinh tế, mà đời sống của người dân từng bước được nâng lên, diện mạo của bản Phá Lỏm bây giờ có nhiều đổi thay, toàn xã và dân bản đang phấn đấu cuối năm 2022 này bản Phá Lỏm sẽ cán đích nông thôn mới"- anh Xồng Bá Giày, Bí thư chi bộ bản Phá Lỏm khẳng định.
Rời bản Phá Lỏm, tôi tiếp tục tới thăm bản Huồi Sơn, trước đây là một trong những bản đặc biệt khó khăn của Tam Hợp. Cả bản có 73 hộ, 407 khẩu dân tộc Mông. Nhiều năm qua, bản Huồi Sơn nhận được nhiều sự quan tâm đầu tư xây dựng của Đảng, Nhà nước thông qua các chương trình 30a, 135, bên cạnh đó có sự giúp sức của Bộ đội biên phòng và Tổng đội TNXP 9 đã giúp người dân thay đổi cuộc sống. Đảng ủy, UBND xã Tam Hợp phối hợp cùng Đồn biên phòng và Tổng đội TNXP 9 rà soát những hộ nghèo được hưởng chế độ chính sách để hỗ trợ người dân về vốn, giống cây, con và vật tư nông nghiệp; chủ động tuyên truyền bà con nhân dân thay đổi hình thức canh tác, chú trọng hơn đến việc đầu tư thâm canh. Từ đó, người dân đã mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi mang lại hiệu quả kinh tế. Tạo chuyển biến trong sản xuất nông nghiệp, giúp người dân tăng thu nhập, góp phần giảm nghèo bền vững.
Theo ông Lê Hồng Thái, Bí thư Đảng ủy, nhờ những chính sách trong phát triển kinh tế, đầu tư cơ sở hạ tầng (điện, đường, trường, trạm) mà đời sống của bà con từng bước được cải thiện, thu nhập cũng tăng đáng kể. Nhiều hộ dân đã chủ động chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, buôn bán hàng hóa mà thoát được nghèo, vươn lên làm giàu. Toàn xã có 52 mô hình kinh tế bền vững (chăn nuôi trâu, bò vỗ béo, trồng bo bo, nghệ đỏ, nuôi dê, dúi, gà đen thả vườn, lợn đen…).
Anh Vừ Chia Lồng, trưởng bản Huồi Sơn chia sẻ, với lợi thế nhà ở gần Tổng đội TNXP 9 và nhờ sự giúp đỡ tận tình của Bộ đội biên phòng nên các hộ gia đình đã chuyển đổi mô hình phát triển kinh tế từ trồng lúa, ngô sang trồng cây nghệ đỏ và chăn nuôi bò, lợn. Mỗi năm mang lại thu nhập cho gia đình khoảng 35 đến 40 triệu đồng. Cuộc sống của người dân trong bản ngày càng khấm khá hơn trước rất nhiều.
Giai đoạn 2020-2025, xã Tam Hợp tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Tổng đội TNXP 9 để phát triển cây nghệ đỏ ở bản Huồi Sơn và xác định đây là cây trồng chủ lực để giảm nghèo bền vững ở bản này. Hiện nay diện tích trồng nghệ đỏ cả xã đạt tới 15 ha, hàng năm cho khoảng 10 tấn tinh bột. Sản phẩm tinh bột nghệ của Tam Hợp là sản phẩm OCOP đầu tiên của huyện Tương Dương, đã và đang được tiêu thủ rộng rãi trên thị trường trong và ngoài tỉnh Nghệ An.
Bản Xốp Năm đạt chuẩn nông thôn mới năm 2021
Theo ông Lương Phi Thanh, Chủ tịch UBND xã thì những năm gần đây nhằm phát triển KTXH, nâng cao đời sống của người dân vùng biên giới, những năm gần đây Tam Hợp đã được đầu tư hơn 10 tỷ đồng để xây dựng cơ sở hạ tầng như đường giao thông, trường học, trạm y tế xã, công trình nước sinh hoạt, công trình thủy lợi … Hàng năm, hỗ trợ cho hơn 300 hộ dân về giống cây trồng, vật nuôi, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, chuồng trại, máy móc phục vụ sản xuất nông nghiệp và hỗ trợ phát triển rừng, khoán chăm sóc bảo vệ rừng...
Ông Lê Hồng Thái, Bí thư Đảng ủy khẳng định, thông qua các chính sách hỗ trợ của Đảng và Nhà nước đã góp phần nâng cao đời sống nhân dân, giữ vững và đảm bảo an ninh - chính trị, chủ quyền biên giới quốc gia. Diện mạo nông thôn của xã biên giới Tam Hợp ngày một khởi sắc. Người dân được giải quyết cơ bản nhu cầu về giao thông, nước sinh hoạt và sản xuất; từng bước giúp nhân dân được tiếp cận và thụ hưởng các dịch vụ xã hội cơ bản, tạo tiền đề thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, xoá đói giảm nghèo trên địa bàn.
Đến nay, Tam Hợp đã có 215 hộ thoát nghèo, thu nhập bình quân tăng từ 18 triệu đồng/người (năm 2020) lên 20 triệu đồng/người (năm 2022). Hiện nay cả xã đã có 6 hộ gia đình mua ô tô tải để phục vụ sản xuất, kinh doanh.
Thời gian tới, xã Tam Hợp tiếp tục lồng ghép linh hoạt hiệu quả chương trình giảm nghèo với chương trình xây dựng nông thôn mới, các chương trình dự án phát triển kinh tế - xã hội. Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền mục tiêu giảm nghèo sâu, rộng đến các tầng lớp dân cư và người nghèo nhằm thay đổi và chuyển biến nhận thức trong giảm nghèo, khơi dậy ý chí chủ động, khát vọng vươn lên. "Xác định "cán bộ là gốc của mọi công việc" cho nên Đảng ủy, UBND xã sẽ tập trung chỉ đạo và phân công cán bộ xuống bản làm nhiệm vụ nắm dân, nắm địa bàn, hướng dẫn, hỗ trợ dân bản phát triển kinh tế hộ, giảm nghèo bền vững. Thông qua những việc làm cụ thể đó để Đảng ủy kết hợp đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ tại chỗ"- ông Lê Hông Thái, Bí thư Đảng ủy chia sẻ thêm.
Vì sự bình yên miền biên viễn
Bây giờ xã biên giới Tam Hợp đang thật sự đổi thay. Bản nối bản khang trang, sạch đẹp; những vườn nghệ đỏ, bo bo, xen lẫn nương ngô, ruộng lúa, cỏ voi, cỏ xả… xanh mơn mởn đã xóa đi cái nóng oi bức của mùa hạ và đang hứa hẹn một cuộc sống bình yên, no đủ. Có được sự đổi thay như trên, ngoài sự nỗ lực của người dân; sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị từ xã đến bản thì không thể không kể đến những đóng góp miệt mài của những người lính “Cụ Hồ” Đồn biên phòng Tam Hợp đang ngày đêm cùng người dân bảo vệ sự bình yên miền biên viễn. Hai bản Huồi Sơn và Phá Lỏm là nơi sinh sống của 201 hộ dân, 1.175 nhân khẩu, đều là người dân tộc Mông. Trước đây, cuộc sống của đồng bào phiêu dạt theo những cánh rừng và hầu như cả làng đều không biết chữ. Đến giáp hạt thì đói, bà con phải chờ cứu trợ từng ngày. Nghèo, đói cũng là nguyên nhân làm phát sinh nhiều tệ nạn xã hội như phá rừng làm nương rẫy, trồng cây thuốc phiện, di cư tự do, truyền đạo trái phép... Năm 2010, bản Huồi Sơn được Tổng đội TNXP 9 giúp đỡ nhân lực và kỹ thuật để khôi phục lại những ruộng lúa nước bị bỏ hoang. Ban đầu, nhiều người chưa tin, chưa hiểu vì họ chán cảnh lội bùn, nhưng rồi được bộ đội biên phòng và Tổng đội TNXP 9 chỉ dẫn, người Mông ở Huồi Sơn đã thâm canh cây lúa nước thành thạo. Từ đó đến nay, cùng với việc trồng cây nghệ đỏ, người dân trồng lúa nước đại trà và đem lại kết quả ngoài sự mong đợi, năng suất đạt từ 43 đến 45 tạ/ha, cao gấp bảy lần lúa rẫy. Bây giờ, bản Huồi Sơn có hơn 35% số hộ khá, giàu. Ông Lê Hồng Thái, Bí thư Đảng ủy xã cho biết, trước đây đồng bào dân tộc thiểu số xã biên giới Tam Hợp nghèo lắm, số hộ đủ ăn chỉ đếm trên đầu ngón tay. Đất đai tuy nhiều nhưng nhìn đâu cũng chỉ thấy cỏ dại do họ chưa biết tận dụng tốt quỹ đất để phát triển kinh tế gia đình. Nhưng nhờ các chính sách ưu việt của Đảng, Nhà nước và sự hỗ trợ, giúp đỡ tích cực của Đồn biên phòng Tam Hợp và Tổng đội TNXP 9 đã tiếp sức cùng Đảng ủy, Chính quyền xã, vừa tuyên truyền vận động, đầu tư kinh phí giúp người dân chuyển đổi cây trồng, vật nuôi, vừa các hộ gia đình ở Huồi Sơn tham gia vào chuỗi sản xuất của Tổng đội giúp họ có thu nhập, ổn định cuộc sống, góp phần giữ vững an ninh trật tự trên vùng biên giới. Bây giờ, kỹ thuật trồng và chăm sóc nghệ đỏ, bo bo, sắn cao sản và thâm canh cây lúa nước các hộ gia đình đã thuộc lầu lầu, có hộ trồng tới gần 2 ha, cây nghệ, bo bo và sắn cao sản… thu nhập trung bình mỗi năm từ 60 đến 70 triệu đồng, thậm chí có hộ thu nhập lên đến cả trăm triệu đồng… “Ngoài sản phẩm từ cây nghệ, sắn cao sản, bo bo, cây lúa nước đã giúp người dân ở xã biên giới Tam Hợp thêm no đủ. Từ chỗ không có ai biết thâm canh là gì, nay trong xã đã có hơn 213 hộ thâm canh lúa nước, diện tích đạt hơn 26 ha. Đấy là nhờ vào sự quan tâm sâu sát của Đảng và Nhà nước; của cán bộ chiến sĩ Đồn biên phòng Tam Hợp và Tổng đội TNXP 9” - ông Lê Hồng Thái, Bí thư Ðảng ủy xã Tam Hợp cho biết thêm
.
Bộ đội biên phòng giúp dân làm đường giao thông nông thôn
Có đến tận địa bàn, tiếp cận với các chiến sĩ bộ đội biên phòng và từng người dân mới biết: Bằng những biện pháp thiết thực, Đồn biên phòng Tam Hợp đã phát huy vai trò “bà đỡ”, hỗ trợ người dân phát triển kinh tế gia đình, hỗ trợ cấp ủy, chính quyền địa phương xây dựng nông thôn mới. Để đồng hành cùng địa phương trong phát triển kinh tế - xã hội, cấp ủy, chỉ huy đơn vị Bộ đội Biên phòng thường xuyên bám dân, bám làng tổ chức họp bàn, góp ý xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội cụ thể cho từng năm, từng giai đoạn. Với phương châm “Đồn là nhà, biên giới là quê hương, đồng bào các dân tộc là anh em ruột thịt” cán bộ, chiến sĩ biên phòng luôn bám sát địa bàn, gần gũi từng hộ dân, cùng người dân lao động, tổ chức lại sản xuất, xóa đói, giảm nghèo và bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới. Thiếu tá Ngô Văn Thiện, Chính trị viên đồn biên phòng Tam Hợp cho biết thêm: Đứng chân trên địa bàn xã biên giới đặc biệt khó khăn, chúng tôi luôn đồng hành cùng cấp ủy, chính quyền địa phương trong phát triển kinh tế - xã hội cũng như giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. Thực hiện chủ trương của Tỉnh ủy Nghệ An phân công đảng viên về sinh hoạt tại chi bộ thôn, bản, đơn vị đã phân công các đảng viên xuống tham gia sinh hoạt ở 5 chi bộ bản Huồi Sơn, Phá Lỏm, Văng Môn, Xốp Nặm, Bản Phồng, cử các đảng viên phụ trách hộ gia đình…"
Những đảng viên này khi được phân công nhiệm vụ luôn thực hiện tốt phương châm “Ba bám, bốn cùng” (bám đơn vị, bám địa bàn, bám chủ trương chính sách; cùng ăn, cùng ở, cùng làm và cùng nói tiếng đồng bào) cùng cấp ủy, chính quyền địa phương và người dân thực hiện tốt nhiệm vụ xây dựng thế trận lòng dân vững chắc; góp phần hoàn thành mục tiêu xây dựng nông thôn mới ở xã biên giới Tam Hợp và bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới quốc gia.
Thực hiện: Vi Tân Hợi
